20 Eylül 2013

KİTAP: EYLEMCİ!



1.baskı
özgün adı: activism! direct action, hactivism and the future of society
yazar: tim jordan
çeviren: gül çağalı güven
kitap yayınevi-1.basım (2002)

-----

kitap, uzun zaman önce bir şekilde elime geçmişti, başlayıp bırakmıştım. gezi olayları etkisiyle, eylemci insanın ruhundan, aklından geçenleri anlamak isteğiyle hatırladım birden kitabı, buldum ve okudum.




aklımdaki sorular özetle şunlardı:
bir insanı eylem yapmaya iten şey nedir?
bu şey tek başına eylem yapmaktansa, organize olmaya nasıl dönüşür?
eylem şiddet içermeli midir, içermemeli midir?
eylem ne zaman "terör" diye adlandırılır?
"terörist" adını kim koyar, neye göre koyar? haklı mıdır?
ne çeşit eylemler vardır?
eylemciler her zaman ne yaptıklarının bilincinde midirler?
eylemler içindeki provokatörler ayıklanmalı mıdır? sistematik bir örgütlenme biçimi olmayan bu gruplarda ayıklama işi nasıl yapılır?
eylemler gerçekten işe yarar mı?
gezi parkı eylemlerinde, bu kadar ölüm olmasına rağmen, polisin durmayacağı bilinmesine rağmen, eylemcileri sokağa çıkartan sebep nedir?

------

sorularımın çoğuna yanıt buldum, sormadıklarımın da cevabını aldım. benim için akılda en kalıcı olan ve en çok ihtiyaç duyduğum cevap şuydu: eylemci her ne kadar bugünü kurtarmak istiyor gibi görünse de, aslında geleceğe ulaşmaya çalışır. toplumun bir adım önünden gider (kendi ütopyasına göre). kendi ütopyası genellikle doğru çıkar. bu nedenle "eylem yaptınız, polisten o kadar dayak yediniz de ne değişti?" sorusu bugün çok haklı gibi görünse de, 50 yıl sonra bu eylemin yarattığı refahı o günün toplumu hissedecektir.

örneğin, Virginia woolf gibi yazarlar, kadın hakları konusunda çağına göre çok ileri düşüncelerini insanlara aktarma çabasına girerek aslında eylemci yönlerini göstermişlerdir. ve onların bu bireysel eylemlerinin yarattığı farkındalıkla, günümüz kadınları bazı haklar elde edebilmiştir. fakat bu eylemleri onları erkekler dünyasında başkaldırmaya, dolayısıyla yalnızlığa mecbur etmiştir. (bu örnek kitapta mı yazıyor, yoksa ben mi ürettim, emin değilim)

kısacası eylemlerin hemen bir sonuca varmasını beklemek, sonuçlanmayınca dalga geçmek anlamsızdır.

bu durumda yeni bir soru doğdu: gezi eylemleri, nasıl bir gelecek yaratıyor bizim için?

------

birkaç alıntı:

12- eylemciler... değişimi arzular, talep eder ve onun için çalışırlar.

15- ...heteroseksüellik, arzunun ve üremenin düzen altına alınmasında, böylelikle ataerkil yönetimlerin, insan yaşamının en derinliklerindeki unsurlar üzerinde dahi egemenlik kurmasında kilit önem taşıyor.

17- ...ilk seçildiğinde ülkesinin en büyük özel medya kuruluşunun başında bulunan, italya'nn geçmiş ve gelecekteki başbakanı Silvio Berlusconi...ne şirketlerden gelecek paraya, ne de kitle iletişim araçlarının ayıracağı zamana ihtiyaç duyan, ama bu iki şeyin bizatihi kendisi olan birinin, önemli bir batılı ulusun lideri olması, neden kimsenin siyasetçilere güvenmediğinin neredeyse tek başına cevabı.

53- (eylemde) mülkiyete karşı mı, yoksa insanlara karşı mı şiddet kullanmamalıdır?

53- gandhi'nin düşüncesine göre, baskıya karşı şiddete ve misillemeye dayanmayan direniş, baskıcıya karşı manevi bir üstünlük sağlardı.