 |
| Kaynak |
Richard Sennett'le barıştım sanırım. Ortak yönümüzü buldum: Kapitalizmi, yeni çalışma hayatını, çalışmanın hayatın kalanına etkisini anlama çabasındayız ikimiz de.
Yeni Kapitalizmin Kültürü'nde tekrar kanım kaynamıştı kendisine. Şimdi Karakter Aşınması'nı bitirdim ve dedim ki, Sennett, gel biz senle bunları konuşalım. Anlat, daha çok anlat. Bırak mimariyi, sanatı, onlar hakkında belki yıllar sonra konuşuruz yine, bana çalışma hayatını anlat.
Karakter Aşınması kitabının alt başlığı şu: "Yeni Kapitalizmde İşin Kişilik Üzerine Etkileri". Ayrıntı Yayınları'ndan çıkmış, çeviren Barış Yıldırım. Çevirisiyle, Sennett'in edebi üslubuyla tam okumalık bir kitaptı benim için.
Bu kez altını çizdiğim yerleri alıntılamayacağım, çünkü çok fazla çizik var. Sadece son paragrafı vurgulamak istiyorum. Yeni kapitalizmin, sözde esnek çalışma biçiminin insanlar üzerinde yarattığı kaygıyı uzun uzun anlatmış Sennett. Sonunda da biraz ümit vermek istemiş olmalı ki, şöyle diyor:
"...bu rejimin aşağıdakilerin tahayyülleri ve duyguları üzerindeki mevcut iktidarının kırılmasının mümkün olduğunu hissettim. Ailemin acılarla dolu muhalif geçmişinden çok şey öğrendim; değişim, kitlesel ayaklanmalarda değil, ihtiyaçlarını birbirleriyle paylaşan insanların arasında, toprakta yeşerir. Bu ihtiyaçlar, ne tür bir politik programa hayat verir, bilemiyorum. Ama, insanları birbirleri için kaygılanmaz hale getiren bir rejimin, meşruiyetini uzun süre koruyamayacağından eminim."
Kitap boyunca anahtar sözcükler (aklımda kaldığı kadarıyla) şöyle:
esnek çalışma
kalıcı değer
uzun vadeli hedef
sadakat, bağlılık
bağımlılık korkusu
kendi yaşamı üzerinde kontrolü yitirmek
çocuklarına örnek olacak bir yaşam
iyi iş =? iyi karakter
değişim
dinamik
tüketici odaklı
sermayenin sabırsızlığı
istikrarlı geçmiş
no long term
tutarlılık
sorumluluk almak
gerçekçilik
karakterin anlatıya dönüşememesi
belirsizlik
istikrarsızlık
karakter
rutin
insanın kendiyle ne yapacağını bilememesi
demir kafes
verimlilik
endüstri psikoloğu
iç bütünlüğün olmayışı
işten çıkarmalar
danışmanlık
kendi sıranın gelmesini beklemek
değişim yeteneği
üretimde esnek uzmanlaşma
devlet kapitalizmi
neoliberalizm
piyasa-devlet ilişkisi
işyükü
esnek-zaman
fason üretim
sahte özgürlük
evden çalışma
sonsuza kadar sahip olma isteği
rekabet-çilik
kaybolmuşluğun ortasında gelişebilen insan=girişimci
okunaksızlık
kaybolmuşluk
ürettiğini anlamamak, tamir edememek
zihni dışarıda bırakan emek
yüzeysellik, sığlık, uçuculuk
coşkulu patronlar
mat yüzlü işçiler
risk
cesaret etmek
kazanan hepsini alır
dikkat odaklanması
dobra iletişim tarzı
beceriksizleştirme
anlık kapasite
kaçma dürtüsü
çalışmanın mükafatsızlığı
iş etiği
öz-disiplin
amaçlı insan
zamanı organize edememek
takım çalışması (sığlığın grup halinde yaşanması)
gruba uyum sağlamak
liderlik
kolaylaştırıcı
sorumluluk almamak
otoritenin yok oluşu
"bunu nasıl daha iyi hale getirebiliriz?"
işbirliği maskeleri (üzerinde kocaman bir gülümseme bulunan bu sosyal beceri pencereleri)
ironik insan
başarısızlık
utanç, korku, tabu
kurban
hayatı anlamlı kılmayı başaramamak
kendinde değerli bir şey görememek
varolmanın ötesinde gerçekten yaşamayı başaramamak
kendi hayatını çizmek
ihanet
yabancılar, göçmenler
kendini suçlamak
başarısızlığı inkar etmek
sürüklenme
sürüklenme duygusunun kırılması
vazgeçmek
gerçeği kabul etmek
bağımlı olmaktan utanmak
güvensizlik
şüphe duymak
patronluk taslamak
işyerinde cemaatin oluşamaması
güç farklarının inkar edilmesi (hepimiz eşitiz yalanı)
sorumluluktan kaçacak güce sahip olanlar=liderler
uyumsuzları susturacak imkanlara sahip olanlar=liderler
kendini muhafaza etmek
kendine dürüst olmak
kayıtsızlık
çabanın işe yaramayacak olması
dostun düşmanın net olmayışı
yanlış bilinç
tepkisizleşmek
reklamcılık